همه آن چیزی که باید درباره مادربورد بدانید قسمت اول
وقتی که کیس کامپیوتری را
باز می کنید بزرگترین بردی که داخل آن می بینید motherboard و آن بردی است
که پروسسور و رم روی آن قرار می گیرند همه درایوهای شما اعم از هارد دیسک
CD-ROM و فلاپی درایو به وسیله یک کابل به motherboard متصل هستند و
اطلاعات درایوها و پروسسور و رم در حال انتقال هستند و این زمانی است که
برنامه ای در حال اجرا شدن باشد یا فایلی ذخیره می شود و مانند آن .
کارتهای شبکه مودم، صدا و گرافیک به وسیله اسلاتهای motherboard به آن وصل
می شوند و زمانی که شما در اینترنت گشت و گذار می کنید یا در حال اجرای یک
بازی کامپیوتری هستید یا به یک موسیقی که از کامپیوتر پخش می شود گوش می
دهید و می توانید برنامه هایی که در حال اجرا است از مانیتور ببینید به این
معنی است که اطلاعات بین این کارتها و motherboard و پروسسور در حال رد و
بدل است همچنین مادر برد چند چیپ دارد که به آنها چیپ ست و super I/O
controller گویند و این چیپ ها که نقل انتقال اطلاعات بین پروسسور و دیگر
اجزا را ممکن می سازند .
تاریخچه مادر بورد :
برد اصلی (MotherBoard) يکی از اجزای اساسی و مهم کامپيوترهای شخصی محسوب
می گردد در سال 1982همزمان با ارائه اولين کامپيوترهای شخصی از برد اصلی
استفاده گرديد . اولين برد اصلی از لحاظ اندازه نسبتا" بزرگ و بر روی آن
ريزپردازنده 8080 نصب گرديد . اين برد شامل BIOS ، سوکت هائی برای حافظه
مربوط به CPU و مجموعه ای از اسلات ها بود که کارت هائی از طريق آنها به
برد اصلی متصل می گرديدند . در صورتيکه قصد استفاده از فلاپی درايو و يا يک
پورت موازی و ... وجود داشت ، می بايست يک برد جداگانه تهيه و آن را از
طريق يکی از اسلات های موجود ، به برد اصلی متصل کرد . وضعيت فوق سرگذشت
اولين بردهای اصلی استفاده شده در کامپيوترهای شخصی بود . شرکت های آی . بی
. ام و اپل با ايجاد تغييرات اساسی، بردهائی را طراحی نمودند که امکان
اضافه کردن پتانسيل های دلخواه و جديد در هر زمان ميسر بوده و توليد
کنندگان متعدد بتوانند محصولات خود را بر اساس استانداردهای فوق طراحی و به
بازار عرضه نمايند . برد اصلی يک مدار چاپی چند لايه است . مسيرهای مسی که
Traces ناميده می گردند، امکان حرکت سيگنال و ولتاژ را بر روی برد اصلی
فراهم می نمايند . ازتکنولوژی چند لايه استفاده شده تا بدين طريق برخی از
لايه های برد ، قادر به حمل داده برای BIOS ، پردازنده و حافظه بوده در
حاليکه لايه های ديگر ولتاژ و Ground را بدون نگرانی از اتصال کوتاه جابجا
نمايند . اندازه گذرگاه داده (Data Bus) برد های اصلی جديد دارای يک گذرگاه
داده ای 64 بيتی می باشند . گذرگاه فوق عرض بزرگراهی را نشان می دهد
که داده ها در طول آن حرکت و دراختيار پردازنده گذاشته شده و يا پردازنده
نتايج عمليات خود را از طريق آنها ارسال می نمايد .
بخش هاي يك مادربورد ؟
مادربورد شامل اتصالات بسياري براي تمام بخشها مي باشد . مادربوردها شامل
شكاف هاي گسترش مانند ISA، PCI، AGP و سوكتهاي DIMM مي باشند. به علاوه آن
شامل اتصالات بيروني براي كارت صداي Onboard شما، درگاههاي موازي و سريال،
درگاههاي PS/2 براي موس و صفحه كليد و همچنين اتصالات Firewire و شبكه مي
شود . بنابراين مادربورد نقش مهمي در عملكرد PC شما دارد، تمام بخشهايي را
كه شما مي خريد به اين بستگي دارند كه مادربورد اتصالات صحيحي كه قابل
دسترس و كارآمد مي باشد را داشته باشند . اگر شما Case كامپيوتر خود را باز
كنيد ،
مادربورد يك قطعه صفحه مدار مستطيل شكل و مسطح است كه به نظر مي رسد هر
چيزي به يك دليلي به آن متصل شده است . آن شامل بخشهاي كليدي زير مي باشند
: يك ريزپردازنده "Socket" كه تعريف مي كند كه مادربورد چه نوع واحد پردازش
مركزي را استفاده مي كند . يك Chipset كه سيستم مدار منطقي كامپيوتر را
تشكيل مي دهد و معمولا آن از دو قسمت كه پل نام گرفته اند (يك پل شمالي و
در مقابل آن پل جنوبي) تشكيل مي شود و CPU را به بقيه سيستم متصل مي كند .
يك تراشه سيستم ورودي/ خروجي (BIOS) كه اصلي ترين عملكرد يك كامپيوتر و
چگونگي تعمير آن را كنترل مي كند . و يك ساعت بلادرنگ كه تراشه اي است كه
با باطري كار مي كند و زمان سيستم و عملكرد هاي اصلي ديگر را حفظ مي كند .
به علاوه مادربورد شكافها يا قسمتهايي براي الحاق قسمتهاي جانبي گوناگون يا
پشتيباني از سيستم/ سخت افزار دارد . در آنجا يك Accelerated Graphics Port
وجود دارد كه منحصرا براي كارتهاي ويدئو استفاده مي شود، Integrated Drive
Electronics كه هم كنشگرها را براي درايوهاي هاردديسك تهيه مي كند، حافظه
يا كارتهاي RAM و PCI كه از ميان ديگر چيزها اتصالات الكترونيكي را براي
كارت كپچر ويدئويي و كارتهاي شبكه تامين مي كند .
راهنمای انتخاب مادربرد :
انتخاب مادربرد ، يکی از تصميمات مهم در زمان تهيه و يا ارتقاء يک کامپيوتر
است . انتخاب فوق ، علاوه بر تاثير مستقيم بر عملکرد فعلی سيستم ، بيانگر
انعطاف سيستم در زمان ارتقاء نيز می باشد . قابليت های فعلی يک کامپيوتر و
پتانسيل های ارتقاء آن در آينده ، جملگی به نوع مادربرد انتخابی بستگی
خواهد داشت . امروزه بر روی مادربردها ، پورت های پیشرفته ای نظیر (Fireware
(IEEE 1394 و یا USB 2.0 و حتی کارت های (تراشه) صدای شش کاناله و کنترل
های RAID وجود داشته که می توان از آنان در زمان ارتقاء سیستم و بدون نياز
به نصب امکانات جانبی ديگر، استفاده کرد .
در زمان انتخاب یک مادربرد همواره سوالات متعددی در ذهن تهیه کننده (
خريدار ) مطرح می گردد :
مادربردها چگونه با يکديگر مقايسه می گردند ؟ پارامترها ی سنجش و وزن هر
کدام چیست ؟ ( پردازنده ها ، نوع تراشه ها ، نحوه ارتباط با دستگاههای
ذخیره سازی ) . معيار انتخاب یک مادربرد چیست ؟ Chip set های يک مادربرد
بيانگر چه واقعيت هائی می باشند ؟ امکانات یک مادربرد چه تاثیراتی را در
حیات فعلی و آتی سيستم به دنبال خواهد داشت ؟ ميزان کارایی و کيفيت یک
سیستم تا چه اندازه وابسته به پتانسیل های مادربرد می باشد ؟ موارد فوق ،
نمونه سوالاتی است که در زمان انتخاب يک مادربرد در ذهن تهيه کنندگان مطرح
می گردد .
جایگاه مادربرد :
مادربرد ، پردازنده و حافظه سه عنصر تعیین کننده در کامپیوتر بوده که در
زمان انتخاب مادربرد ، سرنوشت پردازنده و حافظه نیز بنوعی رقم خواهد خورد .
انتخاب مناسب یک مادربرد از جمله تصمیمات مهمی است که دامنه آن گريبانگير
تجهيزات سخت افزاری ديگر نيز خواهد شد. انتخاب یک مادربرد قديمی و از رده
خارج ( هر چند که در حال حاضر پاسخگوی نیازها و خواسته ها باشد ) می تواند
زمينه بروز مسائل متعددی در ارتباط با ارتقاء و افزايش توان عملياتی
کامپيوتر در آينده را به دنبال داشته باشد . فراموش نکنيم ما کامپيوتر را
نه بخاطر خود، بلکه بخاطر اجرای برنامه ها ( در حال حاضر و آينده ) تهيه می
نمائيم .
ویژگی ها ی مهم :
از مهمترین ویژگی های مرتبط با مادربرد ، می توان به موارد زیر اشاره نمود
:
Chip Set مادربرد :
عملياتی حياتی و مهم نظير روتينگ داده از هارد ديسک به حافظه و پردازنده را
انجام و اين اطمينان را بوجود می آورد که تمامی دستگاههای جانبی و کارت های
الحاقی ، قادر به گفتگو ( ارتباط ) با پردازنده می باشند . تولید کنندگان
مادربردها، با افزودن چیپ ست های متفاوت بر روی مادر بردهای تولیدی خود ،
نظير کنترلر RAID و پورت های Fireware ، قابليت های مادربردهای توليدی خود
را نسبت به ساير محصولات مشابه نشان می دهند .
چیپ ست های موجود بر روی یک مادربرد ، باعث اعمال محدودیت در رابطه با
انتخاب نوع پردازنده ، حافظه و ساير تجهيزات جانبی ديگر نظیر کارت گرافیک،
کارت صدا و پورت های USB 2.0 می گردد . ( برخی از امکانات فوق نظير کارت
صدا، می تواند به عنوان پتانسيل های ذاتی همراه مادربرد ارائه گردد ) .
اغلب مادر بردهائی که از یک نوع Chip set مشابه استفاده می نمایند ، ویژگی
های متعارفی را به اشتراک می گذارند ( به ارث رسیده از Chip set ) و کارآئی
آنان در اکثر موارد مشابه می باشد . آگاهی از نوع پردازنده ، حافظه ، سرعت
کنترل کننده IDE , کارت گرافیک و صدا، می تواند کمک مناسبی در خصوص انتخاب
مادربرد ارائه نمايد (مخصوصا" در مواردي که از Chip set مشابه استفاده می
گردد ) .
پردازنده :
تولید کنندگان مادربرد در برخی مواقع ، فهرست مادربردهای تولیدی خود را بر
اساس نوع سوکتی که مادربرد از آن حمایت می کند ، ارائه می نمایند . مثلا"
سوکت 478 برای P4 و سوکت A برای Athlon .در اکثر کاربردهای تجاری ، کاربران
تفاوت مشهودی را در ارتباط با سرعت بین دو پردازنده Athlon و P4 مشاهده نمی
نمایند در حالي که ممکن است تفاوت قيمت آنها مشهود باشد . به هرحال نوع و
سرعت پردازنده ای که می تواند همراه يک مادر برد استفاده شود ، يکی از نکات
مهم در رابطه با انتخاب مادربرد است .
پس به طور خلاصه در مورد پردازنده ، باید مادر برد حداقل قادر به حمایت از
پردازنده های رایج باشد .
( پیشنهاد می شود قادر به حمایت از پردازنده های AMD يا اینتل باشد )
حافظه :
امروزه اکثر مادربردها از حافظه های SDRAM DDR) Double Data Rate) استفاده
می نمایند . البته هنوز مادر بردهائی نیز وجود دارد که از RDRAM یا Rambus
استفاده می نمایند . ( تعداد این نوع از مادربردها اندک است ) . حافظه های
DDR دارای سرعت های مختلفی بوده و پیشنهاد می شود که سریعترین نوعی که
مادربرد حمایت می نماید ، انتخاب گردد . تولید کنندگان مادربرد ، حافظه های
DDR را بر اساس سرعت Clock و یا پهنای باند تقسیم می نمایند .
سرعت این نوع از حافظه ها ( DDR ) به ترتیب از کندترین به سریع ترین نوع ،
بصورت زیر می باشد :
(DDR200( aka PC1600) , DDR266( PC2100) , DDR333(PC2700) , DDR400(PC3200
بردهایی كه از RDRAM استفاده می نمايند دارای Chip set اینتل 850 یا 850E
می باشند . این نوع از حافظه ها (RDRAM) می بایست به منظور افزایش کارآئی ،
به صورت زوج بر روی مادربرد استفاده شده و اسلات های خالی توسط CRIMM تکميل
( پر ) گردند . حافظه ها ی RDRAM قادر به تامین پهنای باند بالای مورد نياز
برنامه هائی با حجم عملیات سنگین در ارتباط با حافظه می باشند .
( مثل برنامه های ویرایش فیلم های ویديوئی و یا بازیهای سه بعدی گرافیکی ).
قیمت حافظه های RDRAM نسبت به حافظه های DDR دو برابر است . حافظه های
RDRAM در حال حاضر با دو سرعت متفاوت ارائه میگردند : PC800 و PC1066. در
صورت انتخاب پردازنده ای از نوع P4 که بر روی BUS با سرعت 533 مگاهرتز
اجراء می گردد ، سرعت بيشتر پردازنده معيار اصلی انتخاب قرار گيرد . در
زمان انتخاب حافظه ، می بايست تعداد سوکت های DIMM و RIMM موجود بر روی
مادربرد به همراه حداکثر حافظه قابل نصب بر روی آن دقيقا" بررسی گردد .
در مورد نوع حافظه حداقل : DDR 200/266 و پیشنهادی : DDR266/333 یا
PC800/1066 Rambus
صدا و گرافیک :
اكثر مادربردهای موجود دارای كارت صدا بوده و بندرت می توان مادربردی را
يافت که فاقد اين قابليت باشد . آخرین مدل مادربردها دارای چیپ ست دیجیتالی
صدای 6 كاناله بوده كه برای بازی ها و فايل های MP3 مناسب تر هستند . در
صورتي که قصد نصب يک کارت صدا بر روی مادر برد به منظور افزايش کيفيت صدا
وجود داشته باشد ، می توان با استفاده از Jumper و يا BIOS سيستم ، کارت
صدای موجود بر روی مادربرد (OnBoard) را غير فعال و از کارت صدای مورد نظر
خود استفاده نمود . در صورتي که بخواهيم از بازی های کامپيوتری استفاده
نمائيم که دارای گرافيک سه بعدی می باشند ، می بايست كارت گرافیك موجود بر
روی مادربرد را غيرفعال و يک کارت گرافيک متناسب با نوع نياز را بر روی
مادر برد نصب نمود . در اين رابطه لازم است به اين نکته دقت شود که مادربرد
انتخابی دارای اسلات AGP باشد . امروزه اکثر كارت های گرافیكی موجود از
اسلات AGP بمنظور ارتباط با كامپیوتر استفاده می نمایند .
نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی :
اكثر مادربردها ، با استفاده از یك كنترلر IDE از درایوهای ATA/100 یا
ATA/133 پشتیبانی می نمایند بر اساس مطالعات انجام شده ، تفاوت بین دو
استاندارد فوق ، بسیار ناچیز بوده و اين امر نمی تواند تاثیر چندانی در
رابطه با انتخاب يک مادربرد را داشته باشد . انتخاب مادربردهایی كه توانایی
پشتیبانی از RAID را دارند بسیار حائز اهميت است . با استفاده از كنترلر
فوق، می توان بر روی یك كامپیوتر از دو هارددیسك بطور همزمان استفاده نمود
. بدين ترتيب ، اطلاعات بر روی دو هارد دیسك ذخيره و در صورت خرابی يک هارد
ديسک ، می توان از هارددیسك دیگر استفاده نمود . ( تهیه یك كنترلر RAID
بتنهائی مقرون بصرفه نبوده و لازم است درزمان انتخاب ، مادربردی برگزيده
شود که از RAID حمايت می نمايد ) .
ارتباطات ( اتصالات ) :
اکثر مادربردها دارای پورت هایی نظير Ethernet (اترنت) ، USB و FIREWARE می
باشند . برخی از مادربردهای جديد، دارای امکاناتی به منظور خواندن Flash
Memory می باشند. اخیرا" مادر بردهایی به نام Legacy Free مطرح شده اند که
نیازی به پورت های جداگانه نداشته و تمامی پورت ها بطور مختصر در یك پورت
تعبیه شده اند .
نکته مهم :
در اكثر موارد تهیه یك مادربرد جديد همراه با خرید پردازنده و حافظه اصلی
نیز می باشد . به همین دليل لازم است بررسی های لازم نیز در خصوص تاثير اين
قطعات بر کارآئی مادربرد انجام گيرد . فراموش نکنيم که همواره پردازنده های
جديد و با سرعت بالا دارای قيمت به مراتب بالاتری نسبت به نمونه های قبل از
خود بوده و در صورتي که ضرورتی به استفاده از پردازنده های جديد ، سريع و
در عين حال گران وجود ندارد ، می توان با توجه به نوع نياز خود از پردازنده
های ديگر ( با سرعت کمتر نسبت به آخرين مدل های موجود ) که با مادربرد
انتخابی نيز مطابقت می نمايند ، استفاده نمود .
يکی از اجزاء مهم هر مادربرد، Chip set می باشد که اطلاعات متنوعی را در
ارتباط با توانائی مادربرد مشخص می نمايد . نوع پردازنده و حافظه ای که
مادربرد می تواند حمايت نمايد ، برخاسته از نوع Chip set يک مادربرد است .
در برخی حالات نوع Chip set موجود بر روی يک مادربرد ، بيانگر نوع پورت های
صد ا ، ويدئو و کارت شبکه نيز می باشد ( عناصر فوق بصورت onboard بر روی
مادربرد تعبيه می شوند ) .
در زمان انتخاب يک مادربرد لازم است به اين نکته دقت شود که تفاوت بسيار
بالائی بين مادربردها از لحاظ قيمت وجود ندارد و می توان با در نظر گرفتن
تمامی جوانب ، مادربردی را انتخاب نمود که دارای امکانات جانبی نظير کارت
شبکه و کنترلر RAID باشد .
ادامه این مقاله را
در قسمت دوم می توانید بخوانید .
|
| 
